Το 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών 2021 που διοργανώθηκε πρόσφατα, φιλοξένησε πάνω από 1000 προσκεκλημένους από 42 χώρες του κόσμου. Ανάμεσα σε αυτούς συμμετείχαν πρωθυπουργοί και αξιωματούχοι της πολιτικής, καθώς και παράγοντες της οικονομίας.
Το συνέδριο περιελάμβανε 10 θεματικές ενότητες μεταξύ των οποίων: η Παγκόσμια Οικονομία, το Μέλλον της Ευρώπης, η Βιωσιμότητα και η Κλιματική Αλλαγή, η Τεχνολογία και το Μέλλον της Ανάπτυξης, κ.ά. Όσον αφορά την Ελλάδα, το θέμα ήταν σχετικό: με τις Διαρθρωτικές Μεταρρυθμίσεις και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, την Υγεία, την Παιδεία και Εκπαίδευση.
Με την ευκαιρία του Συνεδρίου, ποτέ άλλοτε τόσο πολλοί έλληνες και ξένοι διεθνείς οικονομικοί παράγοντες, πολιτικοί και αναλυτές, δεν τοποθετήθηκαν με τόσο θετικό τρόπο για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, δίνοντας μεγάλη έμφαση στις μεταρρυθμίσεις, που υπολείπονται ακόμη των άλλων ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών και, που απαιτούνται να γίνουν και στη χώρα μας.
Στους συμμετέχοντες ομιλητές για τα θέματα της Παγκόσμιας οικονομίας και της Ελληνικής οικονομίας, μεταξύ άλλων, ήταν: οι Τζόζεφ Στίγκλιτς και Χριστόφορος Πισσαρίδης, νομπελίστες οικονομολόγοι, ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), 0 Ζαν- Κλοντ Τρισέ, πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Γιάννης Στουρνάρας,διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Χρήστος Σταϊκούρας, υπουργός των Οικονομικών,ο Γκίκας Χαρδούβελης, πρώην υπουργός των Οικονομικών, κ.ά.
Οι ομιλητές,εδώ, παρουσίασαν τις αναλύσεις για την Ελλάδα, που ετοιμάζεται να εξέλθει από τις “ασθένειες” του παρελθόντος και προετοιμάζεται για ένα μεγάλο άλμα, στη νέα εποχή της υψηλής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, και εκτίμησαν πόσο θετικά τα επόμενα δέκα χρόνια θα καθορίσουν την Ελλάδα του 21ου αιώνα.
Πρόκειται για μία τεκμηριωμένη οικονομική εκτίμηση που βασίζεται και σε αναλύσεις ξένων διεθνών οικονομικών οίκων και συναρμόδιων οικονομικών παραγόντων. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν και οι ευρύτερες κοινωνικές συγκλίσεις, καθώς και η αντίληψη που διαμορφώνεται στη χώρα μας για τις σχέσεις Κράτους και Αγορών, και Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, παραμερίζοντας τις ιδεολογικές φορτίσεις των προηγούμενων δεκαετιών, δεδομένου ότι η συνεργασία όλων είναι απαραίτητη για την πρόοδο της κοινωνίας.
Απαιτείται, λοιπόν, μία νέα προοδευτική κουλτούρα, που θα συνενώσει τις φίλιες πολιτικές δυνάμεις που ενστερνίζονται τον εκσυγχρονισμό,την εξωστρέφεια, την δημιουργικότητα και την κοινωνική συνοχή, με κύριο στόχο τη μετάβαση της χώρας μας στην νέα εποχή του 21ου αιώνα.
Το σύνολο των 170 προγραμματισμένων έργων στη χώρα μας, εφόσον υλοποιηθούν, θα κινητοποιήσουνι όλους σχεδόν τους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας, όχι μόνο τις μεγάλες , αλλά και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολουμένων, συμβάλλοντας έτσι στην επανεκκίνηση της οικονομίας και στην αναμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας μας.
Το αρχικό σχέδιο προβλέπει ότι οι επενδύσεις θα χρηματοδοτηθούν ως εξής: Το 40% από το Ταμείο Ανάκαμψης με επιτόκιο περίπου 0,20%. Το 40 % με τραπεζικό δανεισμό με επιτόκιο κοντά στο 2% και το υπόλοιπο 20% με ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων.
Ωστόσο, το 40% των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, περιπου 13 δισ. ευρώ – από τα 32 δισ. ευρώ – με τα οποία θα χρηματοδοτηθούν οι παραγωγικές επενδύσεις του δευτερογενούς τομέα και τα οποία θα δοθούν στους επιχειρηματίες, αυτά θα δοθούν με την προϋπόθεση ότι οι συμμετέχοντες επιχειρηματίες θα συμπράξουν με το υπόλοιπο 50% του ποσού της επενδυτικής δαπάνης, εκ των οποίων το 20% θα προέρχεται από ίδια κεφάλαια. Συνεπώς, με την αρχική επένδυση των 13 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, θα δημιουργηθούν συνολικές επενδύσεις τουλάχιστον 26 δισ. ευρώ.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι οι συνολικοί πόροι των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, θα εκταμιευθούν για προκαθορισμένους σκοπούς και στόχους και θα διέπονται από συγκεκριμένες αρχές, περιλαμβάνοντας έναν ευρύτερο κύκλο των πάσης φύσεως υπηρεσιών, ξεκινώντας από την πρωτογενή παραγωγή και ιδιαίτερα από τον αγροδιατροφικό τομέα και, ακολούθως, από το εμπόριο, τον τουρισμό, την εκπαίδευση, την υγεία, τον ενεργειακό τομέα, κ.ά, ενσωματώνοντας συνολικά τις νέες τεχνολογίες.
Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ έχουν ακόμη ένα στόχο, να αναγεννήσουν τον υποβαθμισμένο βιομηχανικό τομέα, ενσωματώνοντας τις νέες τεχνολογίες, και να εκτοξεύσουν τις προσδοκίες της επιχειρηματικής κοινότητας.
Γίνεται φανερό ότι σπάνια παρουσιάζονται τέτοιες ευκαιρίες τόσο μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος, ελλήνων και ιδιαίτερα ξένων μεγάλων επενδυτών – που δεν παρουσιάζονταν έως τώρα – με στόχο, να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της χώρας προς όφελος του συνόλου των πολιτών.
Έτσι, δίνεται για πρώτη φορά, στα χρόνια της μεταπολίτευσης η ευκαιρία για ένα άλμα εκσυγχρονισμού της χώρας μας, για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, έχοντας στη διάθεσή της ένα πανίσχυρο πακέτο ευρωπαϊκών πόρων, με προορισμό και έμφαση στην πράσινη μετάβαση και στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σε μία μελέτη του για την Ελλάδα, εκτιμά πως η πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να προκαλέσει σε βάθος δεκαετίας αύξηση του ΑΕΠ κατά 13% περίπου, και προτείνει να δοθεί έμφαση – για τους αναπτυξιακούς στόχους – στην κατανάλωση, αυξάνοντας την εισοδηματική δύναμη των πολιτών, και όχι να υποστούν οι μισθωτοί τα βάρη της προσαρμογής, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της φτώχειας και των ανισοτήτων στην χώρα μας.
Σε άλλη μελέτη, και σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), υποστηρίζεται ότι, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων θα συμβάλλει μακροπρόθεσμα σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 13,5% περίπου, δηλαδή κατά 34 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή θα προκύψει από την τόνωση της εγχώριας ζήτησης (κατανάλωσης) , την αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών και, κυρίως, από την ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, εξαιτίας της μείωσης των τιμών που θα επιφέρει το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων.
Υπολογίζεται, σύμφωνα με την μελέτη, ότι το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων θα ενισχύσει τους πραγματικούς μισθούς των εργαζομένων, θα μειώσει το κόστος των υπηρεσιών, θα οδηγήσει στην αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων, ενώ, θα συμβάλλει και στην αύξηση της απασχόλησης, περιορίζοντας σημαντικά τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες.
Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε συγκρατημένοι, κρατώντας “ μικρό καλάθι,” τόσο για τις αισιόδοξες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που μιλούν για ρυθμούς ανάπτυξης στη χώρα μας 4,1% για το 2021 και 6,1% για το 2022 , από την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, όσο και από τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις της Morgan Stanley για ανάπτυξη 12% περίπου, καθώς και της Standard $ Poor’s για ανάπτυξη 18%, με την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθούν αποδοτικά όλες οι επιβαλλόμενες από τους “θεσμούς”, αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, στους “ασθενείς” τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος, ο Κλαους Ρεγκλιντ, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Σταθερότητας (ESM), του μεγαλύτερου πιστωτή της Ελλάδος την περίοδο της οικονομικής κρίσης, με δανεισμό προς την χώρα μας άνω των 200 δισ. ευρώ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο προχθεσινό “Βήμα” της Κυριακής (23/5/2021) με αφορμή το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ισχυρίστηκε ότι η Ελληνική Οικονομία θα ανακάμψει με ταχείς και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, προσβλέποντας στην αξιοποίηση των πόρων σωστά και αποτελεσματικά. Απαντώντας, μάλιστα, σε ερώτηση του δημοσιογράφου Άγγελου Κωβαίου είπε ότι, η ευκαιρία της ελληνικής οικονομίας είναι “ ή τώρα ή ποτέ”.
Επιγραμματικά, – για να μην χάσουμε ως χώρα τη μοναδική ευκαιρία – ο στόχος, από ότι διαφαίνεται θα είναι, μετά το τέλος της πανδημίας – με βάση το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και την υλοποίηση του σχεδίου “Ελλάδα 2.0” – η επιστροφή της χώρας σε τροχιά ανάκαμψης και ο επαναπροσδιορισμός της οικονομικής πολιτικής, με όρους συμβατούς προς τις αλλαγές που συντελούνται παγκοσμίως και εκδηλώνονται πλέον με ταχύτατους ρυθμούς, στην καινοτομία, στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Όλα αυτά, με την προϋπόθεση ότι, ο στόχος για την αναμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου, θα μας οδηγήσει σε μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη, για την άμβλυνση των ανισοτήτων και την καταπολέμηση της φτώχειας.